Εφαρμογη αποναρκοθετησης.

Η έρευνα αφορούσε την «ψηφιακή καταγραφή και πιλοτική εφαρμογή αποναρκοθέτησης παλαιών χώρων και ύποπτων χώρων στις περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου», όπως είναι ο ακριβής τίτλος του.

Στις συγκεκριμένες περιοχές της χώρας βρίσκονται όλα τα ναρκοπέδια που δημιούργησαν τόσο ο τακτικός στρατός όσο και οι αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στη διάρκεια της δεκαετίας του '40. Το έργο εντοπισμού όλων των ναρκοπεδίων πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας, αφού οι ως τώρα έρευνες κυρίως από τις αρμόδιες στρατιωτικές υπηρεσίες ήταν αποσπασματικές...

Οπως αναφερόταν στον σχετικό διαγωνισμό, στόχος του σχετικού προγράμματος είναι «η καταγραφή και η σήμανση των ναρκοπεδίων με σκοπό την αποφυγή ατυχημάτων και η σταδιακή εκκαθάρισή τους. Η δημιουργία ασφαλών διαδρομών για δυνάμεις δασοπυρόσβεσης. Η δημιουργία ασφαλών περιοχών για την πρόσβαση εκδρομέων, φυσιολατρών, ορειβατών και άλλων...».

Παράλληλα, όπως επισημαίνεται στα σχετικά έγγραφα, «μετά την καταγραφή μπορεί να δοθούν απαραίτητα στοιχεία σε γεωργούς, κτηνοτρόφους, υλοτόμους που εισέρχονται σε αυτούς τους χώρους. Ακόμη θα παρέχεται η δυνατότητα άμεσων επενδύσεων στις περιοχές που θα εκκαθαρισθούν από τις νάρκες και τα υπόλοιπα επικίνδυνα εγκαταλελειμμένα πολεμοφόδια». Μάλιστα, τις επόμενες εβδομάδες μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών και ειδικών εκτυπωτών που θα παραδοθούν στα δασαρχεία θα δημιουργηθούν χάρτες με όλα τα ναρκοπέδια και τους ύποπτους χώρους για χρήση από τις πυροσβεστικές υπηρεσίες, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, κυνηγετικούς και περιβαλλοντικούς συλλόγους κ.λπ.

Η διαδικασία λοιπόν εντοπισμού και καταγραφής των ναρκοπεδίων άρχισε τον Ιανουάριο του 2007 και ολοκληρώθηκε προ μερικών ημερών. Οι εκπρόσωποι της εταιρείας άρχισαν τη συλλογή εγγράφων τοπικών αρχών, στρατιωτικών και αστυνομικών υπηρεσιών ενώ συγκέντρωσαν και μαρτυρίες αγροτών και κτηνοτρόφων προκειμένου να εντοπίσουν αυτά τα άγνωστα, μη καταγεγραμμένα ναρκοπέδια. Επιπλέον άρχισαν τις σαρώσεις χώρων με σύγχρονα τεχνικά μέσα.

Τα ευρήματά τους είναι εντυπωσιακά: στη Βόρεια και στη Δυτική Ελλάδα εντοπίστηκαν 764 ενεργά ναρκοπέδια. Η περιοχή της χώρας με το... ρεκόρ ναρκοπεδίων είναι ο Νομός Καστοριάς όπου εντοπίστηκαν 253 χώροι με θαμμένα πολεμικά υλικά. Ακολουθεί ο Νομός Ιωαννίνων με 168 και ο Νομός Φλωρίνης με 163. Επίσης στους νομούς Κοζάνης και Θεσπρωτίας βρέθηκαν ακόμη 80 και 54 ναρκοπέδια αντιστοίχως.

Παράλληλα οι υπεύθυνοι της έρευνας άρχισαν να συγκεντρώνουν στοιχεία και μαρτυρίες για θανατηφόρα συμβάντα που έχουν υπάρξει - καταγεγραμμένα και μη - μέσα σε αυτά τα άγνωστα ναρκοπέδια με θύματα ανυποψίαστους ανθρώπους. Αρχισε νέος κύκλος αλληλογραφίας με τοπικούς φορείς από την οποία προέκυψε ότι έχουν σημειωθεί 90 ατυχήματα με 75 νεκρούς και 20 τραυματίες.

Είναι ενδεικτικό το έγγραφο που συνέταξε στο πλαίσιο αυτής της έρευνας αστυνομικός στην περιοχή Κωστάνιανη, της κοινότητας Δωδώνης στα Ιωάννινα. Οπως μνημονεύεται στο έγγραφό του «πριν από τρία χρόνια αρμόδια στρατιωτική αρχή εξουδετέρωσε δύο πυρομαχικά αγνώστου είδους για μένα και περιέφραξε με συρματόπλεγμα το σημείο εκείνο. Αν υπάρχουν άλλα πυρομαχικά δεν γνωρίζω, όπως και γιατί εξακολουθεί να υπάρχει η περίφραξη η οποία δημιουργεί φόβο, ανασφάλεια και περιέργεια σε παιδιά του χωριού που επισκέπτονται μόνα τους την περιοχή».

Επιπλέον, στο έγγραφο που συνέταξε ο ίδιος αστυνομικός στις 5 Μαρτίου 2007 σημειώνεται ότι «κατά το τέλος του εμφυλίου πολέμου σκοτώθηκαν τρία παιδιά του Δημοτικού όταν εξερράγη μια οβίδα με την οποία έπαιζαν...».

Ωστόσο η έρευνα αυτή δεν περιορίστηκε στην καταγραφή των ναρκοπεδίων και των ύποπτων χώρων. Μια ομάδα 55 ελλήνων και κυρίως σέρβων ναρκαλιευτών ξεκίνησε προ μερικών μηνών την επιχείρηση εντοπισμού ναρκοπεδίων αλλά και αποναρκοθέτησης γύρω από την πόλη των Γρεβενών. Εκεί είχαν εκτυλιχθεί τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1946 πολυήμερες μάχες μεταξύ τακτικού στρατού και ανταρτών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος.